KÜLTÜR

BİRAZ DA YÖNETMENLER

YAZAR : Enyy Dergi

27 Aralık 2023


Guillermo del Toro imzalı filmleri tecrübe edenler bilir ki hayal dünyası çok geniştir bu adamın. Sizi her zaman bir düş dünyasına sokar.

Del Toro Meksika’da, Jalisco Eyaletinin başkenti olan Guadalajara’da doğdu. Katolik anneannesi tarafından yetiştirilen Del Toro, Instituto de Ciencas’da öğrenim gördü. İlk film prodüksiyonunu 1986’da, henüz 21 yaşındayken yaptı. Öncesinde yaklaşık 10 yıl makyaj dizaynı konusunda çalıştı ve 80lerin başında Necropia isimli kendi firmasını kurdu. Del Toro aynı zamanda Guadalajara’da gerçekleştirilen film festivalinin de ortak kurucularındandır. Yönetmenlik kariyeri sırasında “The Tequila gang” isimli kendi prodüksiyon firmasını kurdu.

Del Toro’nun ilk önemli yönetmenliği “Cronos” (1993), onun Meksika sinemasının yükselen yıldızlarından biri olarak ün kazanmasını sağladı. Gösterişten uzak, çok iyi bir oyunculuğun sergilendiği bu korku filminde, Cronos’un vampiri parazit olarak betimlemesi türün zekice bir revizyonu olmakla birlikte aynı zamanda Meksika ile ABD’nin üstü örtülü bir alegorisi idi. Cannes Film Festivali’nde Eleştirmen Ödülü’nü alan Cronos, Del Toro’yu dünya sineması ve Amerikan bağımsız sineması haritasına soktu. Sundance Film Festivali ve Bağımsız Ruh Ödülleri’nde jüri üyeliği yapan Del Toro, Cronos’un ardından Hollywood’a “Mimic” (1997) filmi ile giriş yaptı. Mira Sorvino (rolü o dönemki erkek arkadaşı ve del Toro hayranı olan Quentin Tarantino’nun tavsiyesi üzerine kabul etti) nun baş rolünü üstlendiği “Mimic”, New York’a dehşet saçan mutant ve şekil değiştiren böceklerle büyük korku yarattı. Ancak Hollywood stüdyolarının taleplerini kabul etmek sorunda kalan Del Toro bu deneyimden mutsuz ayrıldı.

Filmografisi

1986 Dona Herlinda and Her Son
1993 Cronos
1997 Mimic
1998 Un Embrujo
2001 The Devil’s Backbone
2002 Asesino en serio
Blade II
2004 Crónicas
Hellboy
2006 Hellboy: Sword of Storms
El Laberinto del Fauno (Pan’ın Labirenti)
2007Hellboy: Blood and Iron
El Orfanato (Yetimhane )
2008 While She Was Out
Rudo y Cursi
Cosas insignificantes
Hellboy II: The Golden Army
2011 The Hobbit Film
2012 The Hobbit Film 2

Tim Burton: Küçük yaşlardan itibaren resimle uğraşan ve daha sonra Kaliforniya Sanat Enstitüsü’ne giren Burton, uzun bir süre Disney’de çalıştı. Gerçekte kendi bireysel duyarlılığına hiç de yakın olmayan Disney’de çalışmasının tek nedeni, Disney’in kendi bireysel projelerini gerçekleştirme imkanı vermesiydi. 6 dakikalık siyah-beyaz canlandırması ” Vincent ” ( 1982 ) ve ardından çocuklar için sakıncalı bulunan 27 dakikalık ” Frankenweenie ” i gerçekleştiren Burton, 1985 yılında çektiği ” Pee-wee’s Big Adventure ” filminin sürpriz bir şekilde başarılı olmasından cesaret alarak 1988 yılında yüksek dozajlı bir komedi filmi olan ” Beetlejuice ( Beterböcek ) “i çekti ve tam anlamıyla sinema dünyasına girmiş oldu. Bunun yanı sıra ” Tim Burton’s the Nightmare Before Christmas ” adlı çizgi filmin yaratıcısı olarak da ün yaptı.

Sıra dışı ve tuhaf tarzı ile bilinen Tim Burton’un özellikle stop-motion animasyon tekniği ile çekilen filmlerinde karakterlerinin abartılı olmalarına rağmen insani değerlerini kaybetmemeleri dikkat çekmektedir. Sıra dışı olan filmlerinde Gotik betimlemeler kullanır.

Yönetmen olarak
• Vincent (1982)
• Luau (1982)
• Frankenweenie (1984)
• Pee-wee’s Big Adventure (1985)
• Beetlejuice (1988)
• Batman (1989)
• Edward Scissorhands (1990)
• Batman Returns (1992)
• Ed Wood (1994)
• Mars Attacks! (1996)
• Sleepy Hollow (1999)
• The World of Stainboy (2000)
• Maymunlar Cehennemi (2001)
• Big Fish (2003)
• Charlie and the Chocolate Factory (2005)
• Corpse Bride (2005)
• Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street (2007)
• The Spook’s Apprentice (2009)
• Alice in Wonderland (2010)
• Dark Shadows (2012)
• Frankenweenie (2012)
• Big Eyes (2014)
Yapımcı olarak
• The Nightmare Before Christmas (1993) (Sinema tarihindeki ilk uzun metraj Stop Motion film)
• Cabin Boy (1994)
• Batman Forever (1995)
• James and the Giant Peach (1996)
• Corpse Bride (2005)
• 9 (2008)
• Ripley’s Believe It or Not! (2009)
• Big Eyes (2014)

Nuri Bilge Ceylan’ı Seviyoruz

Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra Mimar Sinan Üniversitesi’nde iki yıl sinema eğitimi gördü. Boğaziçi Üniversitesi’ndeki eğitimi sırasında üniversitenin fotoğrafçılık (BÜFOK), dağcılık ve mağaracılık kulüplerine katılarak, doğa etkinlikleri ile ilgilendi. 1980’lerde kimi portföyleri Gergedan gibi dönemin nitelikli kültür ve sanat dergilerinde yayınlanan Ceylan, yaptığı dört filmin de, yönetmenliğini, senaryo yazarlığını ve yapımcılığını üstlendi. Sinemaya Koza adlı kısa filmiyle adımını atan Ceylan bu filmiyle, Cannes Film Festivali’nin ilgili bölümüne katılma başarısını gösterdi. Ceylan 1997’de ilk uzun metrajlı filmi olan ve başta Berlin Film Festivali olarak pek çok dünya festivalinde gösterilen üç bölümlü, otobiyografik ve pastoral Kasaba filmini, 1999 yılında da bir meta-film olan ve ilk iki filmdeki otobiyografik izleği sürdüren ve büyük başarı kazanan Mayıs Sıkıntısı’nı çekti. Film, Berlin Film Festivali’nin yarışmalı bölümünde gösterilmişti.
56. Cannes Film Festivali’nde yarışan ve favori filmler arasında gösterilen Nuri Bilge Ceylan’ın 2002 yapımlı dram filmi Uzak, Altın Palmiye’den sonra festivalin ikinci önemli ödülü olan ‘Büyük Jüri Ödülü’nü (‘Grand Prix’) aldı. Filmde yalnız ve yabancılaşmış iki kuzeni oynayan filmin başrol oyuncuları Muzaffer Özdemir ve film tamamlandıktan hemen sonra bir trafik kazasında ölen Mehmet Emin Toprak da ‘En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü paylaşarak Türk sinema tarihinin en parlak başarılarından birine imza attılar.
Ceylan’ın dördüncü uzun metrajlı filmi olan İklimler, 2006 Cannes Film Festivali’nin yarışma bölümüne kabul edildi. Ceylan’ın o güne kadar çektiği en büyük bütçeli eser olan film, dijital görüntü teknolojisiyle kotarıldı ve görüntü yönetmenliğini Ceylan’ın kendisinin üstlenmediği ilk filmi olma özelliğini kazandı. Filmin bir diğer önemli özelliği ise, Nuri Bilge Ceylan’ın bu kez kamera önüne de geçerek, eşi Ebru Ceylan’la başrolleri paylaşmış olmasıdır.
2008 Cannes Film Festivali’nde küçük zaafların büyük yalanları doğurmasıyla parçalanan bir ailenin, gerçeklerin üzerini örterek bir arada kalma çabasını anlatan Üç Maymun filmiyle “En İyi Yönetmen Ödülü”nü aldı. Ödülü aldıktan sonra yaptığı teşekkür konuşmasında “Bu ödülü birisine adamak istiyorum: Tutkuyla sevdiğim, yalnız ve güzel ülkeme…” dedi. 64.Cannes Film Festivalinde Bir Zamanlar Anadolu’da filmiyle Büyük jüri ödülüne layık görüldü.
Nuri Bilge Ceylan’in “Kış Uykusu” isimli filmi 2014 yılında 67. Cannes Film Festivali’nde büyük ödül olan Altın Palmiye’ye layık görüldü. Böylece Yılmaz Güney’in Yol filminin ardından ikinci kez bir Türk filmi bu ödülü kazanmış oldu.

Filmleri :
1995 – Koza
1997 – Kasaba
1999 – Mayıs Sıkıntısı
2002 – Uzak
2006 – İklimler
2008 – Üç Maymun
2011 – Bir Zamanlar Anadolu’da
2014 – Kış Uykusu
Ödülleri :
1999 – 21. Siyad Türk Sineması Ödülleri – En İyi Türk Filmi, “Mayıs Sıkıntısı”
1999 – 21. Siyad Türk Sineması Ödülleri – En İyi Yönetmen, “Mayıs Sıkıntısı”
1999 – İstanbul Film Festivali – En İyi Türk Filmi, “Mayıs Sıkıntısı”
1999 – Altın Portakal – En İyi Yönetmen, “Mayıs Sıkıntısı”
2000 – 12. Ankara Film Festivali – En İyi Film, “Mayıs Sıkıntısı”
2000 – İskenderiye Film Festivali – Jüri Özel Ödülü, “Mayıs Sıkıntısı”
2002 – 14. Ankara Film Festivali – En İyi Yönetmen, En İyi Görüntü Yönetmeni, En İyi Kurgu, “Uzak”
2002 – Altın Portakal – En İyi Film, “Uzak”
2002 – Altın Portakal – En İyi Yönetmen, “Uzak”
2002 – Altın Portaka l- En İyi Senaryo, “Uzak”
2002 – Cannes Film Festivali – Grand Prix, “Uzak”
2006 – Altın Portakal – En İyi Yönetmen Ödülü, “İklimler”
2008 – Cannes Film Festivali – En İyi Yönetmen, “Üç Maymun”
2011 – Cannes Film Festivali – Jüri Özel Ödülü, “Bir Zamanlar Anadolu’da”
2014 – 67. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü kazandı.”Kış Uykusu” filmi

BİRAZ DA YÖNETMENLER

YAZAR : Enyy Dergi

27 Aralık 2023

KÜLTÜR

İlgili Başlıklar


Copyright 2024